Zamislite ovo: u sred burnog 11. veka, Ugarska nije imala kralja iz slavne dinastije Arpadovića, već moćnog velikaša Samuela Abu! Da, dobro ste pročitali! Samuel Aba, kralj koji je vladao u periodu punom političkih previranja i sukoba, bio je iz porodice Aba, a ne iz Arpadovića. Njegova vladavina nije bila laka – sukobi između plemstva i pučana, ratovi sa susedima, pa čak i poraz u bici kod Ménfőa koji je označio kraj njegove vladavine. Ali, ko je zapravo bio ovaj kralj koji je uspeo da se izbori za presto u svetu gde su Arpadovići dominirali?
Samuel Aba je rođen početkom 11. veka, u porodici koja je imala posede u regiji Mátra. Neki izvori čak tvrde da Aba porodica ima istočnjačko poreklo povezano sa hazarskim plemenom Kabarima. Njegova veza sa Arpadovićima je uspostavljena kroz brak – Samuel ili njegov otac oženio je sestru prvog ugarskog kralja Stjepana I, što je učvrstilo njihov položaj u društvu.
Kada je Stjepan I umro, presto je preuzeo Petar Orseolo, koji je favorizovao strane dvorjane, što je izazvalo nezadovoljstvo mađarskog plemstva. Godine 1041., mađarski velikaši su svrgnuli Petra i postavili Samuela Abu za kralja, verujući da će on bolje štititi domaće interese. Međutim, njegova vladavina je bila kratka i turbulentna. Samuel je više oslanjao na podršku pučana nego plemstva, što je izazvalo otpor među velikašima.
Godine 1044., Samuel je poveo vojsku u napad na susednu Austriju, što je izazvalo odmazdu nemačkog cara Henrika III. Iako je imao početne uspehe, njegova vojska je poražena u bici kod Ménfőa 1044. godine, što je označilo kraj njegove vladavine. Nakon poraza, Samuel je pobegao sa bojišta, a njegova sudbina ostaje nejasna – neki izvori tvrde da su ga zarobili i pogubili pristaše Petra Orseola, dok drugi navode da je ubijen od strane meštana pored reke Tise.
Samuel Aba je sahranjen u porodičnom samostanu Abasáru, a njegov poraz je omogućio Petru Orseolu povratak na presto uz podršku Henrika III. Ono što čini Samuela posebnim jeste činjenica da nije pripadao dinastiji Arpadovića, što ga čini jednim od retkih izuzetaka među ugarskim kraljevima. Njegova vladavina osvetljava duboke podele između plemstva i pučana, kao i izazove u održavanju ravnoteže između domaćih i stranih uticaja u Ugarskoj.
Ako ste mislili da su svi ugarski kraljevi bili Arpadovići, Samuel Aba je tu da vas demantuje! Njegova priča je dokaz da istorija nije uvek crno-bela, već puna složenih odnosa, borbi za moć i neočekivanih preokreta. A sad, šta vi mislite – da li je Samuel bio heroj domaćih interesa ili samo još jedan igrač u velikoj političkoj igri? Bacite komentar, da vidimo ko je za koga!
