Dobrodošli u svet gde se istorija prepliće sa politikom, a žrtve bivaju podeljene na one koje zaslužuju dostojanstvo i one koje treba zaboraviti! Hrvatska je upravo dobila novo “Povereništvo za istraživanje komunističkih zločina posle Drugog svetskog rata”, a na čelu je Ivan Penava, predsednik Hrvatske stranke Domovinski pokret. Ne, nije šala – Penava neće voditi “ured za ideologiju” kako su nagađali mediji, već će se baviti, kako kaže, “najvećom traumom i istorijskom tragedijom hrvatskog naroda” – Blajburgom.
Blajburg – herojska tragedija ili kontroverzni mit?
Blajburg je mesto gde su, na kraju Drugog svetskog rata, stotine, možda hiljade pripadnika hrvatskih oružanih snaga, uglavnom ustaša i domobrana, likvidirani od strane jugoslovenskih partizana. Penava i njegovi sledbenici tvrde da je ovo tema od vitalnog značaja za hrvatski narod, da su ti ljudi ubijeni samo zato što su bili Hrvati, a ne zbog svojih zločina ili ideologije. Da li je to istina ili revizionizam? Penava čak najavljuje uklanjanje spomenika koje smatra “velikosrpskim” sa hrvatskih groblja, što dodatno podgrejava tenzije.
Politička igra sa žrtvama
Hrvatska vlada je osnovala i Veće za suočavanje sa posledicama nedemokratskih režima koje je izjednačilo fašizam i komunizam kao totalitarne režime. U tom izveštaju, uz ustaški pokret, uvršten je i četnički pokret kao simboli koje treba zabraniti, dok je ustaški pozdrav “Za dom spremni” proglašen prihvatljivim ako se koristi u kontekstu hrvatskih vojnih jedinica iz 90-ih. Dakle, fašizam je loš, ali samo ako nije “naš” fašizam iz devedesetih.
Ko su zapravo žrtve Blajburga?
Istoričar Bojan Dimitrijević objašnjava da su na Blajburgu bili zarobljeni uglavnom pripadnici hrvatskih oružanih snaga, ali i četnici iz Crne Gore i Hercegovine, koji su predati Britancima, a zatim vraćeni u ruke jugoslovenskih partizana. Većina hrvatskih zarobljenika je likvidirana na putu, dok su neki odvedeni u logore. Britanci su tvrdili da nisu znali za likvidacije, ali su ih obustavili tek desetak dana kasnije. Ovaj krvavi epilog ostaje kontroverzan i do danas.
Zašto novo povereništvo?
Iako Hrvatska već ima Ministarstvo branitelja sa sektorom za žrtve Drugog svetskog rata i posleratnog perioda, kao i Veće za suočavanje sa posledicama nedemokratskih režima, Penava i njegova stranka smatraju da to nije dovoljno. Njihov cilj je da “leče najveću traumu hrvatskog naroda” i da daju “dostojanstvo ubijenima”. Međutim, kritičari tvrde da je ovo samo politička igra i pokušaj revizije istorije koja može dodatno podeliti društvo.
Spomenici i simboli – nova bitka za prošlost
Penava je već podneo zahtev za uklanjanje deset nadgrobnih spomenika u Vukovaru koje smatra “velikosrpskim”. Vlada je u izveštaju navela da bi bilo prihvatljivo da demokratska država propiše pravila o “spornim natpisima”. Ovo otvara pitanje gde je granica između sećanja i političke manipulacije. Da li će se istorija pisati na grobljima ili u parlamentima?
Zaključak – istorija kao oružje
Hrvatska se ponovo nalazi u vrtlogu istorijskih kontroverzi gde se prošlost koristi kao oružje za političke ciljeve. Penava i njegovo povereništvo za istraživanje komunističkih zločina nisu samo pokušaj da se otkrije istina, već i da se oblikuje nacionalni narativ koji može izazvati nove podele. Dok se jedni bore za “dostojanstvo žrtava”, drugi upozoravaju na opasnost od revizionizma i glorifikacije fašističkih simbola.
Ako ste mislili da je istorija dosadna, razmislite ponovo! Ova drama sa Blajburgom, spomenicima i političkim igrama je prava sapunica sa mnogo zapleta. A vi, šta mislite – da li je ovo borba za istinu ili samo još jedna politička predstava? Bacite komentar, zapalite diskusiju, ili samo nasmejte prijatelje ovom ludilom iz susedstva!
